Giriş

Son nesil Toyota ve PSA araçlarında “sealed transmission” yani tapalı şanzıman sistemi kullanılır. Bu sistemde geleneksel yağ çubuğu yoktur; seviye, sıcaklık bazlı kontrolle ölçülür.

Sealed Şanzıman Nedir?

Sealed (kapalı) şanzımanlar, üretici tarafından “ömürlük yağ” olarak pazarlanan sistemlerdir. Ancak gerçekte düzenli kontrol ve değişim gerekir. Sistem, yağ seviyesinin manuel çubuk yerine kontrol tapası ile ölçüldüğü bir tasarıma sahiptir.

Avantajları

• Yağ kirlenmesi riski azalır (çubuk çıkarma yok)
• Hatalı ölçüm riski düşer
• Motor bölmesi daha temiz kalır

Dezavantajları

• Kontrol için özel ekipman gerekir
• Kullanıcı kendi kontrol edemez
• Servis bağımlılığı artar

Gerekli Ekipman

Ölçüm Adımları (Sıcaklık Bazlı Yöntem)

Adım 1: Isıtma

1. Motoru çalıştır, şanzımanı 70°C’ye getir (10-15 km test sürüşü)
2. Test cihazını OBD-II soketine bağla
3. “Transmission Oil Temperature” değerini canlı oku
4. Hedef sıcaklık: 70-80°C

Adım 2: Kontrol Tapası Açma

1. Araç düz zeminde olmalı (eğim yağ seviyesini bozar)
2. Motor çalışır durumda, vites D konumunda
3. Kontrol tapasını 10 mm alyan ile aç
4. Yağ damla damla akıyorsa seviye doğru
5. Yağ akmıyorsa seviye düşük

Adım 3: Seviye Ayarı

Yağ seviyesi sıcaklığa göre değişir:

Adım 4: Doldurma (Gerekirse)

1. Dolum tapasından (üstte) yağ pompası ile yavaşça doldur
2. Kontrol tapasından yağ akmaya başlayana kadar doldur
3. Yağ damla damla aktığında dur
4. Her iki tapayı sık (tork: 30-35 Nm)

Farklı Şanzıman Modellerinde Kontrol Noktaları

Yağ Seviyesi Hatalarının Sonuçları

Fazla Yağ

• Yağ köpürür, hidrolik basınç artar
• Valf gövdesine zarar verir
• Sızdırma riski artar
• Havalanma nedeniyle vites geçişleri sertleşir

Eksik Yağ

• Hidrolik basınç düşer
• Vites geçişlerinde vuruntu
• Geçiş gecikmesi
• Pompa boşa çalışarak aşırı ısınır
• Kavrama paketleri erken aşınır

PSA Benzerliği

Peugeot 3008 ve Citroën C5 Aircross’ta kullanılan Aisin 8 ileri şanzımanlarda da aynı yöntem geçerlidir. “Sealed tip” sistem sadece Toyota’ya özgü değildir. PSA şanzıman bakımı prosedürleri aynıdır.

Kontrol Sıklığı

• Normal kullanım: 40.000 km’de bir
• Ağır kullanım: 20.000 km’de bir
• Yağ değişimi sonrası: Hemen kontrol
• Sızdırma şüphesi: Anında kontrol

Sonuç

Doğru sıcaklıkta yapılan seviye kontrolü, Aisin şanzımanların ömrünü belirler. Toyota veya PSA fark etmez; yöntem aynıdır. Yağ değişimi için Aisin 6 ileri yağ değişimi rehberimizi inceleyin.